Wierzenia monoteistyczne starożytnych . (islam , chrześcijaństwo , Judaizm) . rozwinąć zagadnienie 

Bóg niejedno ma imię. Religie też

konfucjanizm
buddyzm  Konfucjusz
hinduizm  Budda
judaizm  Ardźuna
chrześcijaństwo  Jezus Chrystus
islam  Mahomet

Judaizm
Wielka monoteistyczna religia, która wywarła i wywiera wielki wpływ na dzieje świata. Wyznawcy tej religii - Żydzi - mieszkają głównie w Izraelu, ale również są rozproszeni po całym świecie. Ich liczbę szacuje się na 12 - 14 milionów.

Judaizm, mozaizm, wyznanie mojżeszowe, religia Żydów; także zespół wierzeń, wartości etycznych i postaw wynikający z tradycji i obyczajów narodu żydowskiego. Judaizm jest jedną z najstarszych (a zarazem ciągle żywą) religii świata. Opiera się na dwóch podstawowych założeniach:
1) na monoteizmie, czyli wierze w jednego, jedynego Boga, Stwórcę i Pana Wszechświata, który oczekuje od ludzi odpowiedzialnego i moralnego postępowania;
2) na przekonaniu o posłannictwie Żydów z racji przymierza, które Bóg zawarł z nimi jako narodem przez siebie wybranym na świadka.
Bóg oczekuje od Żydów takiego sposobu życia, który utrzymuje pamięć objawień Boga i czyni z narodu żydowskiego królestwo kapłańskie. Przymierze Boga z narodem żydowskim ma znaczenie dla całej ludzkości, bo gdy nadejdzie Mesjasz i zapanuje powszechny pokój, cały świat pozna Boga i uzna rolę Żydów - w tym wyraża się uniwersalny wymiar judaizmu; również w możliwości przyjęcia wiary w jedynego Boga oraz w możliwości przyjęcia judaizmu przez każdego człowieka. Z judaizmu wywodzą się dwie inne wielkie religie monoteistyczne: chrześcijaństwo oraz islam.

Rozwój judaizmu wiąże się ściśle z historią narodu żydowskiego; jego powstanie jest opisane w świętej księdze judaizmu - Biblii hebrajskiej zwanej też Torą. Dla chrześcijan jest to pierwsza część ich świętej księgi - Biblii - zwana Starym Testamentem. Według niej początki judaizmu sięgają patriarchy Abrahama, który pierwszy głosił wiarę w jedynego, niewidzialnego Boga, pragnącego, by człowiek był prawy i sprawiedliwy. W początkach II tysiąclecia p.n.e. miał on wraz z rodziną przywędrować z Mezopotamii do kraju Kanaan nad Morzem Śródziemnym. Potomkowie patriarchy przebywali następnie w Egipcie, gdzie po pewnym czasie stali się niewolnikami. Wyjście z niewoli egipskiej pod wodzą Mojżesza, przypuszczalnie w XIII w. p.n.e., wg Biblii odbyło się dzięki bezpośredniej interwencji Boga. Ten fakt, a następnie 40-letnia wędrówka po pustyni do Kanaanu, obiecanej przez Boga ziemi Izraela, oraz przede wszystkim objawienie na górze Synaj, zawarcie przymierza z Bogiem i wręczenie Mojżeszowi tablic z 10 przykazaniami (Dekalog) - stanowią początek historii i tożsamości judaizmu.
Cechą wyróżniającą judaizm było zerwanie z powszechnym wtedy wielobóstwem i zastąpienie go wiarą w jedynego, niewidzialnego Boga, króla Izraela, Boga Abrahama, Izaaka, Jakuba, którego imienia, zapisywanego jako tetragram JHWH, a czytanego jako hebrajskie słowo o znaczeniu Mój Pan, nie wolno wymawiać (Jahwe); nie jest wiadome, jak wymawiał je arcykapłan, w jednym dopuszczalnym przez prawo religijnym miejscu i momencie - w Świątyni Jerozolimskiej w święto Jom Kipur; wg Biblii zostało ono objaśnione Mojżeszowi jako Jestem, który Jestem lub Będę, jaki Będę.
Historycznie judaizm dzieli się na: judaizm biblijny i judaizm rabiniczny (talmudyczny), kontynuowany do dziś. Judaizm biblijny rozwinął się od ok. X w. p.n.e., gdy powstało królestwo Dawida, którego syn Salomon wzniósł świątynię w świętym mieście Jerozolimie (Świątynia Jerozolimska); w niej umieszczono Arkę Przymierza; było to centrum religijne, wokół którego skupiała się liczna warstwa kapłańska sprawująca kult ofiarny.
W 70 roku n.e. po zburzeniu Świątyni Jerozolimskiej rabini, znawcy i nauczyciele Tory, zgromadzeni w Jawne (Jamnii) ustalili przypuszczalnie kanon Biblii hebrajskiej i zasady funkcjonowania judaizmu bez Świątyni, zapoczątkowując okres judaizmu rabinicznego; jego istotnymi cechami są dyscyplina i rytuał w życiu codziennym, synagoga jako ośrodek kultu, modlitwy w miejsce ofiar. Judaizm rabiniczny jest nazywany również talmudycznym, gdyż nauki rabinów, zawarto w Talmudzie, który spisano w V - VII w. w dwóch wersjach: jako obszerniejszy i bardziej autorytatywny Talmud babiloński oraz jako Talmud jerozolimski (palestyński). Autorami Talmudu są nauczyciele i interpretatorzy tradycji.
W judaizmie nie ma dogmatów ustalonych w sposób wiążący, ale wierzący Żydzi uznają 13 zasad wiary sformułowanych przez Majmonidesa w XII w. Według tych zasad Bóg jest stwórcą, jest jeden, bezcielesny, wieczny, jako jedyny może być obiektem kultu, mówił przez proroków, Mojżesz był największym z nich, on otrzymał Torę, która jest niezmienna, Bóg jest wszechwiedzący, odpłaca człowiekowi za jego czyny, nadejdzie Mesjasz, nastąpi zmartwychwstanie. Wspólne dla wszystkich wersji judaizmu jest wyznanie wiary: Słuchaj Izraelu, PAN, Bóg nasz, PAN jeden (Pwt 6,4)